Kan AI ervoor zorgen dat duurzaamheid voor bedrijven eindelijk waarde oplevert? Dankzij de technologie kunnen organisaties compliance met richtlijnen zoals de Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) automatiseren. Meer nog, als CSRD voor veel bedrijven in de eerste plaats een verplichting was, dan kan dezelfde data met AI evolueren naar een waardevolle strategische troef.
CSRD is een doorbraak in het streven naar een duurzame wereld: het verplicht bedrijven die actief zijn op de Europese markt om hun duurzaamheidsprestaties te rapporteren volgens één standaard. Zo ontstaan vergelijkbare cijfers over CO₂-uitstoot, waterverbruik, toeleveringsketens en arbeidsomstandigheden. Alles is digitaal beschikbaar en klaar voor analyse.
Rapportage schiet tekort
Maar in de praktijk blijkt CSRD vaak een verplichting in het kader van compliance. Rapportage voelt als een administratieve last: bedrijven verzamelen een hoop cijfers die weinig transparantie bieden en nog minder vertellen over de echte impact van organisaties. Het resultaat is een illusie van verantwoording zonder concrete inzichten in hoe duurzaam een bedrijf écht is.
Vage definities vormen een ander struikelblok voor CSRD. Zo kunnen twee bedrijven uit dezelfde sector totaal andere cijfers publiceren. Beide kunnen technisch correct zijn, maar maken het onmogelijk om te vergelijken en na te gaan welk bedrijf zich het meest duurzaam mag noemen.
Een laatste probleem heeft te maken met het auditproces. Dat gebeurt op jaarbasis, waardoor data en bronnen maandenlang onaangeroerd blijven. Bovendien focussen audits alleen op wat gerapporteerd wordt. Laten bedrijven iets weg, of doen ze effectief aan greenwashing, dan glippen ze vaak door de mazen van het net. Fouten of tekortkomingen worden pas ontdekt als het te laat is om bij te sturen.
AI als gamechanger
Als we zo verder doen, blijft het bij goede intenties en dreigt duurzaamheid in Europa niet meer dan een hol begrip te zijn. Bedrijven die echt de juiste inspanningen leveren, worden daar niet voor beloond. Sterker nog: organisaties die aan greenwashing doen, profiteren mee van de duurzaamheidsgolf. Gelukkig komt hier verandering in met AI.
Hoe transparanter en meetbaarder de data, des te moeilijker het wordt om vals te spelen met cijfers. En des te minder organisaties kunnen liegen over hun echte vooruitgang. AI brengt de waarheid aan het licht en zorgt voor continue audits die valse claims sneller detecteerbaar maken. Als informatie over duurzame energie niet overeenkomt met de data van het energienet, dan zal AI die mismatch meteen aan het licht brengen.
Audits worden effectiever met AI: auditors kunnen claims verifiëren aan de hand van onderliggende data in plaats van alleen een jaarlijks rapport. Hierdoor zien we eindelijk het verschil tussen bedrijven die echt duurzamer werken en tegenhangers die enkel oppervlakkige maatregelen treffen in het kader van compliance.
Het einde van greenwashing
Natuurlijk is AI geen magische oplossing. We moeten altijd rekening houden met risico’s zoals bias in algoritmes, inconsistente data en complexe modellen. Als we hier voldoende aandacht aan besteden, kunnen we het vertrouwen in AI vergroten en blinde vlekken wegnemen. Bij een verantwoord gebruik zal AI de waarheid winstgevender maken dan misleiding. Zo maakt het duurzaamheidsrapportage echt relevant.
In de komende vijf jaar zullen de regelgevende vereisten rond duurzaamheid alleen maar toenemen. AI zal de huidige manier van rapporteren omzetten in een dynamisch systeem met continue audits en integratie in de besluitvorming. De uitdaging voor organisaties verschuift van simpelweg rapporten produceren omdat het moet, naar daadwerkelijk prestaties verbeteren op basis van inzichten. En dat is waar het om draait.
Dit is een ingezonden bijdrage van Dr. Maria Mora, Head of Innovation and Digital Strategy, AI and Sustainability Leader, Global CoE of Data Intelligence bij Fujitsu. Klik hier voor meer informatie over de oplossingen van het bedrijf.