In een ideale wereld kan je alles met één type kabel verbinden. We zijn bijna daar. USB-C is aan een flinke opmars bezig. Het veroverde je smartphone, druipt binnen op je laptop en ook monitors omarmen de standaard. Is de heilige graal gevonden?
Tot op vandaag kan je een monitor op verschillende manieren aansluiten: VGA, DVI, USB-C, HDMI of DisplayPort (DP). Die laatste kan je dan nog eens terugvinden in twee formaten. Een wildgroei aan connectiemogelijkheden, waarvan er binnen 10 jaar nog maar twee zullen bestaan: HDMI en USB-C. HDMI zal altijd blijven overleven omdat de standaard in de tv-hifi-sector heel diep zit ingebakken. Het gaat evenwel heel sterke concurrentie krijgen van USB-C.
Fonkelnieuw
Vergeleken met de rest, is USB-C nog een fonkelnieuwe aansluiting. De standaard werd gefinaliseerd in 2014, samen met de USB 3.1-specificatie. Na tientallen jaren kreeg de USB-stekker er een alternatief bij. De stekker is omkeerbaar en bevat 24 pinnen binnenin, die de kabel toekomstbestendig moeten maken. USB-C is ook heel klein, niet onbelangrijk in een wereld met steeds dunnere toestellen op de markt.
Twee elementen hebben ervoor gezorgd dat USB-C dé stekker van de toekomst wordt: smartphones en de Apple MacBook Pro. Apple heeft met zijn laptops USB-C omarmd als enige stekker, wat direct een schokgolf stuurde door het hele ecosysteem van randapparatuur. Zo’n schokgolf is nodig. Wie blijft rondkijken, komt uit bij het probleem van de kip en het ei. Andere laptopbouwers zijn Apple gevolgd met USB-C, ook al zijn er weinig zo radicaal geweest om de klassieke USB-poort helemaal te schrappen.
USB-C is klaar voor 4K, HDR en zelfs 5K.
Smartphones zijn de tweede grote groeipoot voor USB-C. Gek genoeg is hier Apple de enige dwarsligger met Lightning als concurrerende stekker. Alle andere fabrikanten zijn overgeschakeld naar USB-C of zitten in volle omschakeling. Omdat een smartphone commodity is, leert ineens de hele wereld wat USB-C is. Op dat momentum surfen we vandaag.
DisplayPort
Steeds meer randapparatuur omarmt USB-C, waaronder ook monitors. Waarom die laatste? In USB-C zit DP-technologie ingebouwd. De laadkabel van je smartphone kan ook perfect beeld en geluid doorsturen. Dat betekent dat een laptop of desktop met een USB-C-aansluiting beeld en geluid kan doorsturen naar een monitor.
Omdat de DP-standaard wordt gehanteerd, hoef je je ook geen zorgen meer te maken of je laptop wel een 4K-signaal aan 60 Hz kan versturen. USB-C is klaar voor 4K, HDR en zelfs 5K, al moet voor die laatste ook je grafische kaart en Intel-chip klaar zijn. Voorlopig is dat eerder zeldzaam, dus doe zeker je huiswerk wanneer je een 5K-monitor in huis haalt.
Extra handig: USB-C ondersteunt ook laden (het laadt vandaag al je smartphone). Een USB-C aansluiting kan tot 100 watt aan stroom leveren. Het beperkt zich niet enkel tot 5V, wat smartphones nodig hebben, maar kan tot 20V aanleveren. Dat is genoeg om laptops te laden. Resultaat: met één kabel heb je beeld op je monitor en kan je je toestel opladen.
USB-C opent bovendien de deur naar draagbare monitors voor extra productiviteit onderweg. Eén kabel voorziet de monitor van stroom en beeld.
USB 3.1 & Thunderbolt 3
USB-C kan je ook net als DP daisy chainen. Zo kan je doorlussen van de ene monitor naar de volgende, en dat kan je herhalen. Enige vereiste is dat je hiervoor een monitor nodig hebt die dat ondersteunt, met minimaal twee USB-C-aansluitingen. Afhankelijk van de kracht van je machine, kan je tot vier externe monitors aansluiten op één USB-C-poort. De grote variabele tussen 1 en 4 externe monitors? De gebruikte standaard.
Lees dit: Review LG 27UK850-W: 4K, HDR en USB-C in één monitor
Een USB-C-aansluiting kan twee standaarden ondersteunen op een laptop: Thunderbolt 3 en/of USB 3.1. Thunderbolt 3 kan zichzelf aanpassen tot USB 3.1, maar andersom niet. Daar wringt het schoentje bij heel wat apparaten: dezelfde stekker maar andere verwachtingen. Thunderbolt 3 werd door Intel ontwikkeld, in samenwerking met Apple.
Neem nu bijvoorbeeld de LG 27UK850. Deze monitor ondersteunt USB 3.1 en geen Thunderbolt 3. Dat heeft voor- en nadelen. Het grote voordeel is dat elke laptop met een USB-C-aansluiting met deze monitor kan connecteren, omdat laptops met Thunderbolt 3 zich perfect kunnen gedragen als USB 3.1-poort.
De LG 34WK95U werkt wel met Thunderbolt 3. Prima nieuws voor laptops met Thunderbolt 3 USB-C-poorten, maar toestellen zoals de Microsoft Surface Book 2 kunnen er niets mee doen. Die heeft enkel een USB-C-poort met USB 3.1 aan boord, en biedt dus geen ondersteuning voor Thunderbolt 3. Resultaat: ondanks dat het dezelfde stekker is en je laptop en monitor met elkaar kan verbinden, moet je inboeten aan functionaliteit. Je kan dankzij de DisplayPort-standaard nog tot WQHD meeschalen, maar de maximale resolutie halen lukt niet.
Randapparatuur
Waarom zou die laatste monitor van LG geen USB 3.1 kiezen in plaats van Thunderbolt 3 om compatibel te zijn met elk toestel? Omdat de LG 34WK95U een 21:9-monitor is met een duizelingwekkende schermresolutie van 5.120 bij 2.160 pixels. Dat vraagt om meer snelheid dan USB 3.1 kan leveren.
USB 3.1 kan maar theoretische maximumsnelheden tot 10 Gbps leveren, terwijl Thunderbolt 3 tot 40 Gbps ondersteunt. Een Apple Macbook Pro met Thunderbolt 3 kan vier 4K-monitors via USB-C aansluiten dankzij Thunderbolt 3. Een Microsoft Surface Book 2 die enkel USB 3.1 ondersteunt, moet na één 4K-monitor de handdoek in de ring gooien.
Extra verwarrend: USB 3.1 Gen 1 ondersteunt maximaal 5 Gbps, terwijl het recente USB 3.1 Gen 2 tot 10 Gbps gaat. Gen 1-modellen vind je vooral bij toestellen die een jaar of ouder zijn. Gen 2-toestellen zijn recenter, maar opnieuw moet je in de specificaties duiken. Vanaf eind 2018 zal je stilaan USB 3.2-compatibele apparaten op de markt zien verschijnen. Die kunnen tot 20 Gbps leveren.
Thunderbolt 3 ondersteunt USB 3.1, maar USB 3.1 ondersteunt geen Thunderbolt 3.
Staar je daarom niet blind op de stekker, maar kijk eerst altijd na of je laptop of ander apparaat Thunderbolt 3 ondersteunt, of enkel USB 3.1. Wanneer dat laatste het geval is, moet je extra voorzichtig zijn met de aankoop van USB-C-randapparatuur zoals monitors en docking stations.
Docking station
Docking stations zijn nog een reden waarom USB-C in een monitor de heilige graal is. Zo kan je alle randapparatuur op je monitor aansluiten, om daarna met één USB-C-kabel naar je laptop te gaan. Het gemak van een docking station, verwerkt in je monitor. De ultieme droom voor elke flexplek. Zo hoef je nooit meer te zoeken naar een laadkabel of adapterkabel voor HDMI, DVI of DP.
Laptops laden via USB-C is helaas ook niet helemaal universeel. Sommige merken zoals Dell, Apple en Lenovo maken het jou niet moeilijk, maar anderen zoals HP kunnen daarin heel selectief zijn en enkel eigen USB-C-laders ondersteunen. Enige probleem: je kan dat nooit op de doos of sticker van je toestel zien.
Laptops laden via USB-C is helaas ook niet helemaal universeel.
Bonustip: gebruik altijd de meegeleverde USB-C-kabel bij je fonkelnieuwe monitor. De kans bestaat dat de USB-C-kabel van je smartphone of een goedkoper alternatief niet je laptop kan laden of niet genoeg bandbreedte heeft om een beeldsignaal te verzenden naar de monitor. Koop altijd een kwalitatieve USB-C-kabel mocht je er toch eentje extra willen en test het onmiddellijk thuis of op kantoor. Als die niet werkt, kan je het nog altijd retourneren.
Laadvermogen
Waarom laten bepaalde merken universeel laden via USB-C niet toe? Dat heeft te maken met het verschil in laadvermogen (watt), dat sterk varieert. De USB-C-lader van je smartphone gebruiken om een laptop te laden, zal veel langer duren dan met de standaard meegeleverde lader. Dat zorgt voor een slechte gebruikservaring. De meeste merken hebben daarop ingespeeld door bij het laden kort een melding te tonen dat je een trage lader hebt aangesloten en de laptop bijgevolg niet optimaal zal laden. HP gaat nu ook overstag en ondersteunt dit voortaan met de meeste nieuwe toestellen.
USB-C kan maximum 100W leveren bij 20V. Een lager voltage resulteert in een lager maximaal wattage. Hierin verschillen monitors ook sterk. De LG 34WK95U levert 85W om een laptop op te laden, terwijl de LG 27UK850 maar 60 watt levert. Een hoger wattage is mogelijk in bepaalde specifieke docking stations met een dikkere kabel, maar dan is dat toestelspecifiek en absoluut niet universeel bruikbaar.
Toekomst
USB-C op een monitor is een godsgeschenk en een wespennest tegelijk. De standaard kan heel wat connectieproblemen oplossen en alles in één kabeloplossing aanleveren. Enkel de spreidstand tussen Thunderbolt 3 en USB 3.1 gooit roet in het eten. Wanneer beide in één geheel fusioneren en alle fabrikanten nog eens lief in elkaars ogen kijken om laden over USB-C altijd toe te laten, staan we al veel verder.
USB-C op een monitor is een godsgeschenk en een wespennest tegelijk.
USB-C heeft als enig nadeel dat de connectie duurder is om te integreren in een monitor, vergeleken met HDMI, DP of DVI. Zeker wanneer je extra dockingstationfuncties integreert in de monitor, stijgt de meerprijs flink. Je krijgt er wel meer gebruiksgemak voor in de plaats, iets waar sommigen graag extra voor betalen.
De toekomst van monitors is USB-C, maar vandaag wordt het maar mondjesmaat uitgerold. De prijs om de aansluiting te integreren zal dalen, terwijl steeds meer laptops standaard USB-C aan boord zullen hebben. Staar je evenwel niet blind op het universele uitzicht van de stekker vandaag. Het is belangrijk om vooraf grondig je huiswerk te doen voor je een USB-C-product aankoopt. Eens dat achter de rug is, maakt verwarring plaats voor eenvoud, prestaties en comfort.