Intel lanceert officieel zijn elfde generatie van cpu’s. De eerste chips van codenaam Tiger Lake zijn gericht op ultrabooks en brengen ongeziene ingebouwde grafische capaciteiten met zich mee. Wat mogen we precies in de laptops van morgen verwachten?
Twee weken na de onthulling van de technische details van Tiger Lake, laat Intel de chips nu officieel op de markt los. Daarmee is de elfde generatie van Intel Core-cpu’s een feit. Met de Intel Tiger Lake-architectuur richt Intel zich in eerste instantie op laptops en dan meer specifiek ultrabooks. Het design moet dunne maar krachtige laptops mogelijk maken die vooral uitblinken in hun grafische capaciteiten.
10 nm, nu echt
Tiger lake is gebakken op 10 nm en volgt daarmee Ice Lake op. Die vorige generatie van 10 nm-chips was al superieur aan de gelijktijdig gelanceerde 14 nm Comet Lake-chips, maar liet zich vooral kennen als eeuwig onbeschikbare processor. Slechts een handvol premium-laptops verscheen effectief met Intels 10 nm-cpu’s aan boord, met dank aan productieproblemen. De tiende generatie van Intel-cpu’s bestond zo vooral uit 14 nm-hardware.
Lees ook: Intel-CEO legt uit waarom er onvoldoende processors van de band rollen
Met generatie elf lijken de productieproblemen van de baan. Er verschijnt geen gelijktijdige 14 nm-architectuur en Intel maakt zich sterk dat de Tiger Lake Core-chips binnenkort breed beschikbaar zullen zijn in meer dan 150 nieuwe laptops van tal van fabrikanten. We gingen eerder al in detail over de technische specificaties van Tiger Lake in dit stuk, waar we ons ook vragen stelden over de beschikbaarheid. Die angst lijkt nu gelukkig onterecht.
Tiger Lake zal breed beschikbaar zijn in meer dan 150 nieuwe laptops
Wil je niet in het technische verhaal duiken, dan zijn er twee zaken die je moet weten. Eerst en vooral zorgt een geoptimaliseerde versie van het 10 nm-proces voor significant betere prestaties aan een lager stroomverbruik. Intel claimt dat zijn cpu’s op rekenvlak alleen meer dan 20 procent sneller zijn dan de equivalente Ryzen Mobile-chips van AMD. Reken op een mooie prestatiewinst tegenover Ice Lake. Bijhorende verbetering in efficiëntie moet ook de batterij ten goede komen.
Xe-graphics: een sprong vooruit
Belangrijker is de introductie van de Xe-graphics. Die vervangen de Intel HD en Iris-graphics van weleer en zijn op papier een gigantische sprong voorwaarts. De geïntegreerde Xe-graphics zijn gebaseerd op het werk dat Intel momenteel verzet voor de bouw van een eigen discrete gpu-reeks. De ingebouwde gpu-kracht kent volgens Santa Clara geen gelijke. Xe-graphics overtreffen hun eigen voorganger met factor 2. De ingebouwde grafische capaciteit is krachtig genoeg om spellen als Borderlands 3 op 1080p-resolutie te spelen.
Lees ook: Datacenters en neurale netwerken: waarom Intel plots zelf grafische kaarten ontwikkelt
Intel claimt dat Tiger Lake-cpu’s betere grafische prestaties bieden dan 90 procent van de discrete gpu’s (Nvidia of AMD) die je doorgaans in het segment van de dunne stijlvolle laptops terugvindt. Intel claimt met andere woorden dat een Tiger Lake-cpu het grafisch beter doet dan pakweg een Nvidia MX350. De Xe-prestaties liggen ook hoger dan de Radeon-graphics in AMD’s APU’s. Het grafische geweld aan boord van de processor is niet alleen ideaal voor de occasionele gamer. Foto- en videobewerking moet meer dan twee keer vlotter lopen dan op de chips van AMD.
Codecs en PCIe 4.0
Intels elfde generatie van cpu’s ondersteunt bovendien 8K HDR-displays of tot vier gelijktijdig aangesloten 4K HDR-schermen. Een handvol nieuwe hardwarematig ingebouwde coprocessors ontfermt zich dan weer over nichetaken zoals audiokwaliteit, AI-inferentie, en 4K-videoweergave. Die toevoeging maakt de chip sneller en vooral veel zuiniger bij dergelijke taken.
De processors ondersteunen PCIe 4.0
De processors ondersteunen tot slot PCIe 4.0. Dat is vooral interessant voor fabrikanten die supersnelle PCIe NVMe-opslag in hun ultrabooks willen stoppen. De lancering van Samsungs snelle 980 Pro-SSD enkele dagen geleden komt in dat licht helemaal gelegen.
Verwarring
De exacte capaciteit van cpu en ingebouwde graphics hangt af van de specifieke chip. Intel lanceert negen nieuwe mobiele processors in de Core i3, Core i5 en Core i7-families. De chips zijn opgesplitst in twee technische subfamilies: UP3 en UP4. UP3-chips hebben een thermische envelope van 12 watt tot 28 watt, UP4-processors zijn configureerbaar tussen de 7 watt en de 15 watt. Het onderscheid zorgt er voor dat het complexer wordt dan ooit om op basis van het processortype in te schatten tot welke prestaties een laptop in staat is.
Om het nog erger te maken hebben niet alle nieuwe chips de nieuwe Xe-graphics aan boord, al is daar een eenvoudige vuistregel mogelijk. Core i3 werkt nog met Intel UHD, de rest krijgt wel Xe. Die Xe-graphics zijn ook niet overal gelijk. Core i7-processors hebben 96 zogenaamde EU’s aan boord, Core i5-chips slechts 80.
De line-up
Concreet kondigt Intel volgende processors aan:
UP3 (12 – 28 watt)
- Intel Core i7-1185G7 – 4 cores, 8 threads, Xe (96 EU’s), 3 GHz tot 4,8 GHz
- Intel Core i7-1165G7 – 4 cores, 8 threads, Xe (96 EU’s), 2,8 GHz tot 4,7 GHz
- Intel Core i5-1135G7– 4 cores, 8 threads, Xe (80 EU’s), 2,4 GHz tot 4,2 GHz
- Intel Core i3-1125G4 – 4 cores, 8 threads, UHD (48 EU’s), 2GHz tot 3,7 GHz
- Intel Core i3-1115G4 – 2 cores, 4 threads, UHD (48 EU’s), 3 GHz tot 4,1 GHz
UP4 (7 – 15 watt)
- Intel Core i7-1160G7 – 4 cores, 8 threads, Xe (96 EU’s), 1,2 GHz tot 4,4 GHz
- Intel Core i5-1130G7 – 4 cores, 8 threads, Xe (80 EU’s), 1,1 GHz tot 4 GHz
- Intel Core i3-1120G4 – 4 cores, 8 threads, UHD (48 EU’s), 1,1 GHz tot 3,5 GHz
- Intel Core i3-1110G4 – 2 cores, 4 threads, UHD (48 EU’s), 1,8 GHz tot 3,9 GHz
De eerste laptops met de nieuwe Tiger Lake-processors aan boord moeten in de loop van de herfst in de winkel liggen.