De Wi-Fi Alliance heeft de benaming van de verschillende soorten wifi vereenvoudigd, maar daarmee is de zaak niet meteen overzichtelijker geworden voor wie zich al verdiept had in de oude terminologie. Voortaan weet je maar best wat Wifi 6 betekent, en wat het verschil is met Wifi 6E. En wat brengt Wifi 7? We zetten alles even op een rijtje.
In 1997 legde het Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE) de eerste standaard voor draadloze internetcommunicatie vast. Het 802.11-protocol was geboren. 802.11 was de voorloper van de eerste echt commercieel omarmde wifi-standaard: 802.11b. Sinds de introductie daarvan in 1999 passeerden een tiental nieuwe protocolstandaarden de revue, allemaal met 802.11 in de naam, gevolgd door één tot twee letters. Iedere standaard bracht verbeteringen met zich mee en is tot op vandaag achterwaarts compatibel met zijn voorgangers.
De Wi-Fi Alliance, die vandaag zeggenschap heeft over de wifi-standaarden, besliste in 2019 dat die complex ogende benaming verwarrend was. Daarom introduceerde de Alliance een alternatief, dat bevattelijker moet zijn voor de consument. Resultaat is dat wie een beetje thuis is in de draadloze wereld plots verloren loopt doorheen de nieuwe marketingtermen. Voortaan zijn er zes (of zeven) standaarden: Wifi 1 tot en met Wifi 6. Wifi 6 kreeg begin 2020 een variant: Wifi 6E. Onder die standaarden vallen sommige, maar niet alle bestaande wifi-protocollen. Voor de volledigheid ging de Wi-Fi Alliance terug tot 1999 met de rebranding. We zetten alles op een rijtje.
Wifi 1
Wifi 1 is de nieuwe naam voor 802.11b uit 1999. Deze standaard werkt uitsluitend op de 2,4 GHz-frequentie en heeft een maximale theoretische doorvoersnelheid tot 11 megabit per seconde. Het is zoals gezegd niet de allereerste wifi-standaard, maar wel het allereerste succesvol gecommercialiseerde protocol.
Wifi 2
Ook in 1999 zag 802.11a het daglicht. Die standaard heet nu Wifi 2. 802.11a werkte als eerste op de 5 GHz-frequentie, met doorvoersnelheden tot 54 Mbit per seconde. Wifi 1 en Wifi 2 bestaan naast elkaar. De 5 GHz-band geeft 802.11a het voordeel op het gebied van snelheid, terwijl de lagere frequentie van 802.11b voor een beter bereik zorgt.
Wifi 3
802.11g zag het levenslicht in 2003. Voor veel mensen is die standaard hun eerste aanraking met draadloos internet thuis. Het protocol leeft onder de noemer Wifi 3. Wifi 3 vertrouwt opnieuw op de 2,4 GHz-band, met een maximale doorvoersnelheid van 54 Mbit per seconde.
Wifi 4
In 2009 verscheen 802.11n op het toneel. Dergelijke routers vind je ongetwijfeld nog op veel plaatsen terug. Vandaag mag je echter Wifi 4 zeggen. 802.11n kan bestaan op 2,4 GHz en 5 GHz, en heeft een maximale doorvoersnelheid van 600 Mbit per seconde. Wifi 4 is de eerste standaard die MIMO (multiple-in-multiple-out) ondersteunt en zo tegemoetkomt aan het steeds groter wordende aantal toestellen dat draadloos met een router wil verbinden.
Wifi 5
Eind 2013 werd Wifi 5 geïntroduceerd. 802.11ac werkt officieel enkel op de 5 GHz-band en wordt in routers gecombineerd met het 802.11n-protocol op de 2,4 GHz-band. Routers compatibel met deze nieuwste standaard, zullen voortaan in de rekken liggen met het Wifi 5-label. Wifi 5 kenmerkt zich door geavanceerdere MIMO-capaciteiten en andere nuttige technologieën zoals beamforming. Toestellen verbonden via het ac-protocol kunnen genieten van een maximale doorvoersnelheid van maximaal 3,5 Gbit per seconde.
Wifi 6
De eerste Wifi 6-router werd eind 2018 gelanceerd maar officieel werd de standaard pas gefinaliseerd in september van 2020. Compatibele routers worden steeds talrijker en ook moderne endpoints ondersteunen de standaard steeds meer. Denk aan laptops met de nieuwste generatie Intelchips of vlaggenschiptelefoons. Achter de marketingterm schuilt het 802.11ax-protocol. Dat spitst zich toe op de 2,4 GHz en 5 GHz-frequenties. De maximale doorvoersnelheid bedraagt 10 Gbit/s en de MIMO-capaciteiten gaan opnieuw omhoog.
Wifi 6E
Begin 2020 besloot de Wi-Fi Alliance om de redelijk eenvoudige naamgeving complexer te maken met de introductie van Wifi 6E. Wifi 6E is in essentie gewoon Wifi 6 en dus 802.11ax. De ‘E’ impliceert dat een toestel met het label overweg kan met Wifi 6 over de 6 GHz-frequentie. Die extra frequentie komt bovenop 2,4 GHz en 5 GHz, en brengt extra kanalen met zich mee.
De extra frequentieband heeft als voordeel dat hij dunbevolkt is, er weinig storing opzit, en de doorvoercapaciteit hoog is. Het nadeel is dat technologieën zoals beamforming nodig zijn om de hogere absorptie van de hoge frequentie te counteren. Europa heeft intussen 500 MHz aan spectrum rond de 6 GHz-band vrijgegeven die routers kunnen gebruiken. België en Nederland hebben de Europese richtlijnen intussen gevolgd, zodat compatibele toestellen ook bij ons een plaats krijgen in de rekken.
De Wi-Fi Alliance wil de standaarden hun eigen logo meegeven en dat logo ook in de interface van je smartphone of pc laten terugkomen. Zo kan je in één oogopslag aan de hand van een cijfertje zien met wat voor netwerk je bent verbonden. Of Wifi 6E een eigen logo krijgt, is onduidelijk.
Wifi 7 in de startblokken
Hoewel Wifi 6E nog maar net commercieel aan het doorbreken is, klopt de opvolger al ongeduldig op de deur. Om de consequentie in de naamgeving te behouden, krijgt die de eenvoudige naam Wifi 7 (ofwel IEEE 802.11be) mee. De Wifi-Alliantie maakte in 2020 voor het eerst melding van de aankomende standaard.
Het kernwoord dat Wifi 7 omschrijft, is snelheid: de nieuwste standaard belooft dataoverdrachtssnelheden tot 46 Gbps. Dat is meer dan vier keer zo hoog als de pieksnelheid van Wifi 6 en Wifi 6E, die begrensd is op 9,6 Gbps. Belangrijk om in het achterhoofd te houden: dit gaat over theoretische snelheden die enkel voor optimale condities gelden, al ogen de eerste experimenten zeker veelbelovend.
Om die snelheden te bereiken, heeft Wifi 7 heel wat goocheltrucs in de hoge hoed zitten. Wifi 7 maakt gebruik van drie frequentiebanden: 2.4 GHz, 5 GHz en 6 GHz. Dankzij die laatste verhoogt Wifi 7 de capaciteit naar 320 MHz, een verdubbeling van wat Wifi 6E over dezelfde band kan bereiken. Andere belangrijke vernieuwingen zijn 4K QAM modulatie en het verdubbelen van MIMO van acht naar zestien streams.
Dankzij de techniek multi-link operation (MLO) kunnen datapakketjes simultaan over verschillende frequenties worden verzonden om overbevolking op één band tegen te gaan. Moeten meerdere datapakketten toch dezelfde weg nemen, dan breidt multi-resource unit puncturing de capaciteit kunstmatig uit. Dat resulteert in stabielere connecties met lagere latenties. Handig voor videoconferenties, maar ook IoT, augmented reality en slimme apparaten zullen daar met volle teugen van genieten.
TP-Link lanceerde in november 2022 al de eerste Wifi 7-compatibele router en Qualcomm volgde een maand later met de eerste generatie chipsets voor mobiele toestellen. De rode loper is dus stilaan uitgerold voor Wifi 7, al wordt de uitrol op grote schaal eerder voor 2024 voorzien.
Opletten
Met de nieuwe benaming dekt de Wi-Fi Alliance lang niet alle standaarden. Enkel de breed beschikbare commerciële protocollen worden onder handen genomen. Zo is er geen vermelding van tussenstandaarden, zoals 802.11ad. Die zijn niet bedoeld voor de dekking van een kantoor of huis, maar als standaard voor bijvoorbeeld draadloze docking stations. Omdat dergelijke toestellen technisch gezien geen routers zijn, blijven ze los staan van de Wifi-1-tot-6-benamingen.
De nieuwe namen zwijgen eveneens over andere technische details, zoals band steering, dual of quadband, of andere technische snufjes waarbij de doorvoersnelheden boven de officieel vastgelegde theoretische maxima van het protocol komen te liggen. Het is dus een goed idee om je kennis van de protocollen niet weg te vagen. Wie echt een geïnformeerde keuze wil maken, heeft meer nodig dan de marketingtermen van de Wi-FI Alliance.
Dit stuk is een onderdeel van onze reeks ‘IT uitgelegd’, waarin we belangrijke begrippen en technologieën achter producten en innovaties vandaag op een begrijpelijke manier uitleggen. We houden dit stuk periodiek up-to-date met de nieuwste ontwikkelingen. Recentste update: 13 januari 2023 door Jens Jonkers.