Nieuwe technologie zoals Artificiële Intelligentie (AI) duikt tegenwoordig in alle hoeken van de samenleving op. Aan de ene kant biedt dit een enorm groeipotentieel voor bedrijven, maar aan de andere kant staan we ook voor heel wat nieuwe uitdagingen. Enkel door samen te werken, zullen we België bij de wereldtop van AI-technologie krijgen én houden.
Artificiële intelligentie dringt stilaan door in alle gelederen van onze samenleving en dat vraagt toch om een zekere regulering. De voorzitster van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, schoof onlangs in de nieuwe digitale strategie van Europa enkele principes naar voor die het gebrek aan een wettelijk kader rond AI moeten helpen opvangen. Mensen moeten volgens het plan altijd controle over autonome systemen bewaren, en beslissingen van een computer moeten verantwoordbaar zijn.
In de praktijk is al vaker gebleken dat AI ongewild tot discriminatie kan leiden. Een voorbeeld hiervan is een algoritme dat automatisch mensen uit een armere bevolkingsgroep negatief gaat beoordelen, bijvoorbeeld bij de aanvraag van een lening. Vooral in de Verenigde Staten is er ook veel discussie over aansprakelijkheid, want wie is verantwoordelijk wanneer AI in de mist gaat? Wanneer een zelfrijdende wagen een ongeval veroorzaakt, ligt dat dan aan de chauffeur, de autofabrikant of de ontwikkelaar van de AI-software in de auto?
Onze krachten bundelen
De richtlijnen van de Europese Commissie maken duidelijk dat AI een gezamenlijke inspanning nodig heeft. Bedrijven en overheid moeten samenwerken om het maximale potentieel te benutten. Ook België beseft dat er geen tijd te verliezen valt als we niet achterop willen geraken in het AI-peloton.
In de recentste Global Competitive Index (2019) staan we op de 22ste plaats van de meest concurrerende economieën ter wereld. Niet slecht, maar het kan veel beter. We scoren bijvoorbeeld tamelijk laag op innovatie op lange termijn. Ook voor het commercialiseren en registeren van merknamen staan we lager op de lijst. Dat is een risico omdat dit een enorme impact heeft op de kennis over belangrijke technologieën zoals artificiële intelligentie.
In de recentste Global Competitive Index staan we op de 22ste plaats van de meest concurrerende economieën ter wereld.
Er is dus nog werk aan de winkel, maar net daarom valt het toe te juichen dat de overheid ondanks de politieke stilstand in ons land toch werk maakt van de ontwikkeling van AI. Uit een recente studie van de FOC Economie blijkt dat 75% van de Belgen positief staat ten opzichte van nieuwe technologieën, maar de helft weet niet wat AI concreet inhoudt. Een essentieel onderdeel van de plannen is het versnellen van AI-ontwikkeling en bijbehorende toepassingen in België met de hulp van een actieplan dat uit verschillende trajecten bestaat.
In eerste instantie wil het AI-traject een veertigtal experten uit verschillende sectoren samenbrengen in de AI4Belgium Coalition. Zij stellen een strategisch basisplan op dat niet alleen de algemene kennis over AI verhoogt – onbekend is onbemind – maar ook de AI-mogelijkheden en -troeven van ons land in kaart brengt. En op basis daarvan ook gerichte aanbevelingen mogelijk maakt.
Het mooie is dat de overheid, academische experts en de bedrijfswereld hun krachten bundelen en erkennen dat expertise in AI een gedeelde verantwoordelijkheid is. Samen kunnen we AI-technologie gebruiken om antwoorden te bieden op allerlei maatschappelijke uitdagingen.
Focus op de mens
De aanbevelingen van AI4Belgium komen overeen met de standpunten uit de Europese strategie. Zo moeten we de mens bij het inzetten van AI centraal blijven plaatsen. Uiteraard moeten we de perfecte omstandigheden creëren voor een vruchtbaar AI-klimaat, maar we mogen niet vergeten dat technologie ten dienste van de mens moet staan.
Dit betekent ook dat we de digitale kenniskloof moeten dichtrijden. De continue stroom van technologische ontwikkelingen in deze vierde industriële revolutie vraagt om een nieuwe manier van leren: levenslang leren. Uit een recent onderzoek van Salesforce blijkt dat op dit moment een meerderheid van de werknemers bij de jongere collega’s ondersteuning zoekt als het gaat om digitale vaardigheden.
Omgekeerd gaan werknemers ook op zoek naar werkgevers die hen helpen om nieuwe vaardigheden te leren. Dit is waar wij, als privésector, moeten ingrijpen en onze verantwoordelijkheid moeten nemen. Gelukkig zijn er al een aantal geweldige initiatieven om de vaardigheidskloof te dichten. Zelf bieden we het gratis leerplatform Trailhead aan.
Een ander aandachtspunt is gericht op specialiseren. Er gebeurt wereldwijd al veel onderzoek naar AI en we beschikken hier niet over de schaalvoordelen en/of budgetten van de grote spelers zoals China of de Verenigde Staten. Maar we kunnen ons wel specialiseren in relevante AI-domeinen. Door daar slim op in te zetten kan je een vooraanstaande wereldspeler en kenniscentrum worden.
Ethische waarden
Het potentieel van AI is geweldig, maar we zullen het ook op een verantwoorde manier moeten gebruiken. Bijvoorbeeld door ons te richten op het uitbreiden van huidige banen die door AI beïnvloed worden, in plaats van deze jobs gewoon te vervangen. We moeten ook AI voor iedereen ontwerpen door met technologie de vooroordelen van algoritmen te neutraliseren, zoals bij het trainen van modellen die salarissen bepalen. Want ook data kunnen ‘legacy’ meeslepen. Als bedrijven en overheden moeten we dit soort problemen identificeren en oplossen met behulp van AI-specialisten.
Geen tijd te verliezen dus, en daarom zijn we heel blij dat zowel de federale als de regionale overheden initiatieven omtrent AI initiëren of steunen. Behalve het AI-actieplan zijn er nog verschillende andere voorbeelden: DigitalBelgium, DigitalWallonia4.ia en de Artificial Intelligence Adoption Focus Group van Agoria.
AI is een prachtige technologie met een enorm potentieel. Op alle niveaus: onderwijs, economie, gezondheidssector en onze samenleving als geheel. Het is aan ons hoe snel we dit potentieel benutten en de vaardigheidskloof dichten. Laten we blijven samenwerken en innoveren om de wereld te bewijzen dat België klaar is voor de toekomst!
Dit is een ingezonden gastbijdrage van Carmina Coenen, Director Solution Engineering bij Salesforce Belux. Via deze link vind je meer informatie over de oplossingen van het bedrijf.