In het Threat Report analyseert Eset de meest opvallende trends in het cybersecuritylandschap. Ransomware, cyberoorlogen en spyware, het komt allemaal aan bod in het rapport.
Het recentste onderzoeksrapport van Eset overspant de periode van mei tot en met augustus 2022. Deze tijd van het jaar associëren we met de zomervakantie en dat blijkt deels ook in het cybercrimemilieu het geval te zijn. Eset detecteerde over alle categorieën heen een daling van tien procent in het totale aantal cyberbedreigingen.
Maar dat wil niet zeggen dat hackers alleen maar op het strand gelegen hebben tijdens de zomer. In het Eset Threat Report komen we alles te weten over de meest frappante bedreigingen. En die kwamen weer voor in alle vormen en maten. We bespreken enkele opvallende bevindingen van de onderzoekers van Eset.
Opvallende daling in ransomware
Ransomware is één van de meest gevreesde aanvalsmethodes. Hackers versleutelen kritieke of gevoelige data en geven die pas vrij na het betalen van een borgsom. Omwille van de mogelijkheid op snel geldgewin, is ransomware onder criminelen een beproefd recept. Toch noteerde Eset een opvallende duik van bijna een kwart minder gerapporteerde incidenten.
Voor een sterkere daling moeten we al teruggaan naar het begin van 2021. Eset schrijft de daling toe aan een groeiend bewustzijn rond de problematiek bij bedrijven en beleidsmakers. Ransomware wordt strenger bestraft en slachtoffers lijken tegenwoordig minder snel in te gaan op de eisen van hackers. Heeft ransomware zijn piek bereikt? De komende kwartalen zullen het uitwijzen.
De cyberoorlog woedt verder
De oorlog in Oekraïne is niet meer uit het nieuws weg te denken en de impact is ook in het cybersecuritylandschap duidelijk voelbaar. Geopolitieke conflicten vormen vaak een voedingsbodem voor cyberaanvallen met een politiek in plaats van economisch motief.
Volgens Eset viel Sandworm, een groepering die mogelijke banden met de Russische militaire inlichtingendienst heeft, Oekraïense doelwitten aan met ArguePatch- en CaddyWiper-malware. In het verleden richtte Sandworm zich al op energiecentrales in Oekraïne. Hieruit concludeert de beveiligingsspecialist dat Sandworm zijn arsenaal voor campagnes gericht op Oekraïne blijft uitbreiden. In de omgekeerde richting merkt Eset dat ideologische cyberaanvallen op Rusland dan weer afnemen sinds het begin van de oorlog.
Op zijn Lazarus geven
Een hackerscollectief dat zeker niet met vakantie is gegaan, is Lazarus. De Noord-Koreaanse groep, over wie eveneens het vermoeden heerst dat ze in opdracht van het regime werken, werd de laatste jaren meermaals gelinkt aan grootschalige cyberincidenten en is ook in 2022 weer zeer actief. Zo zou de hackersgroep bijna een jaar na ontdekking nog steeds teren op de Log4j-kwetsbaarheid om onder meer VMWare-servers aan te vallen.
Maar de groep toont ook een nieuw gelaat. Zo ging de hackersgroep voor het eerst vissen in de cryptovijver door aan spear phishing te doen. Al blijft de modus operandi van Lazarus wel herkenbaar.: de hackersgroep staat erom gekend om slachtoffers via LinkedIn met valse vacatures te benaderen, in deze campagne waren het valse vacatures voor cryptoplatform Coinbase.
Als het slachtoffer op de vacature klikt, laat deze kwaadaardige bestanden achter die de controle over het apparaat overnemen. Deze campagne richtte zich voornamelijk op macOS-apparaten, al circuleert er ook een Windows-tegenhanger.
Onder de radar
Eset trekt aan de alarmbel over een groei in het gebruik van spyware. Spyware komt voor op alle besturingssystemen, maar het is vooral op Android dat het gebruik ervan toeneemt. Het rapport van Eset spreekt enkel over gevallen die gekend zijn, want goede spyware is ontwikkeld om juist onder de radar te blijven.
Spyware haal je meestal op dezelfde manier binnen als malware, via bestanden in mails bijvoorbeeld. Maar waar malware gemaakt is om schade aan te brengen, nestelt spyware zich in de kern van de software en houdt het in het geniep alles in de gaten wat je doet met je apparaat. Het virus verzamelt persoonlijke gegevens en inhoud van je communicatie voor de afzender.
Achter spyware zit in bijna alle gevallen een politiek motief. Het wordt vaak toegeschreven aan dictatoriale regimes om politieke tegenstanders en kritische journalisten te bespieden. Maar volgens Eset mogen we niet blind zijn voor het feit dat dit evengoed voorkomt in de Europese Unie.
Lenovo
Gebruik jij een laptop van Lenovo? Lees deze paragraaf dan extra aandachtig. Onderzoekers van Eset ontdekten drie buffer overflow kwetsbaarheden in de UEFI firmware van meerdere Lenovo-laptops. Meer dan zeventig verschillende modellen van de fabrikant bleken kwetsbaar, waaronder verschillende binnen de ThinkBook-serie.
De onderzoekers rapporteerden al deze kwetsbaarheden aan de fabrikant op 18 februari. Lenovo erkende ze en bracht op 12 juni een beveiligingsadvies uit met een lijst van getroffen apparaten en instructies voor het bijwerken van de firmware. Heb jij de patches al geïnstalleerd? Zeker bij kmo’s durft patch management al eens naar achteren schuiven op de prioriteitenlijst, hoewel dergelijke ondernemingen een populair doelwit zijn.
lees ook
Beveiligingstip: geef patchen de hoogste prioriteit
RDP-aanvallen zijn (bijna) dood
Tijdens de begindagen van de coronapandemie was RDP (Remote Desktop Protocol, of Ransomware Deployment Protocol voor de cynici) de motor achter vele cyberaanvallen. Het protocol was destijds zeer nuttig om thuiswerkers vanop afstand toegang te geven tot een apparaat, en hackers wisten dan ook dat ze vrij spel hadden eens ze de RDP-login te pakken hadden.
Anno 2022 heeft RDP veel van zijn belang terug moeten inboeten nu werknemers weer vaker naar kantoor komen. Criminelen laten het protocol dan ook links liggen. In het eerste trimester daalde het aantal RDP-incidenten al aanzienlijk, en daar komt in het tweede trimester nog eens een daling van negentig procent bovenop.
Volgens Eset heeft de daling ook te maken met verbeterde beveiliging. Bedrijven lijken eindelijk de les te hebben geleerd en waar nodig MFA in te schakelen.
Als een vis aan de haak
We kunnen het niet over cyberbedreigingen hebben zonder de term ‘phishing’ ergens te laten vallen. Phishing blijft de populairste aanvalsvector voor cyberaanvallen. Eset beschouwt phishing dan ook als de meest courante mail- en webbedreiging waar iemand op kan botsen.
Dat illustreren de cijfers: de software van Eset blokte bijna vijf miljoen phishinglinks af, 28 procent meer dan tijdens het vorige trimester. Bedrijven die het vaakst werden nagebootst door de phishers om slachtoffers te lokken waren koeriersdiensten, financiële instellingen en Microsoft.
Ook hier moeten zowel grote als kleinere bedrijven aandachtig blijven. Aanvallers richten zich immers op ondernemingen van allerlei pluimage en zeker kmo’s zijn doorgaans bovengemiddeld kwetsbaar.
Dit is een redactionele bijdrage in samenwerking met Eset. Wil je meer te weten komen over het cybersecuritylandschap in 2022? Lees dan het Eset Threat Report T2 2022.