Ondanks groeiende maatregelen tegen georganiseerde misdaad, passen fraudenetwerken zich razendsnel aan. Volgens een artikel van de Belgian News Agency van 21 juni 2025, kreeg de CTIF-CFI in 2024 maarliefst 91.487 verdachte meldingen binnen, ten opzichte van zo’n 79.211 in 2023, een stijging van rond de 15% op jaarbasis. Een ander opvallend cijfer uit het rapport: 1.347 nieuwe dossiers werden overgedragen aan het parket, goed voor een totaalbedrag van bijna 2 miljard euro. Ondanks de toename van sancties blijft een kritieke zwakke plek bestaan: valse documenten. Wat eerst maar zelden voorkwam, is nu een veelgebruikt omzeilingsmiddel geworden, dat verder gaat dan alleen een wetsprobleem. Het is een directe bedreiging voor de geloofwaardigheid van overheidsinstellingen.
Documentvervalsing: de sleutel tot modern witwassen
Het begint vaak met een vervalst bewijsstuk: om een bankrekening te openen, een contract af te sluiten, een lening aan te vragen of toegang te krijgen tot overheidstoeslagen. Het produceren van valse documenten is niet alleen meer weggelegd voor specialisten. Tegenwoordig kan vrijwel iedereen met een paar klikken een vals document maken. Een normalisering die controlemechanismen ondermijnt en de grens tussen echt en vals vervaagt.
Alle sectoren worden getroffen. In de bankwereld worden valse documenten gebruikt voor het omzeilen van KYC-processen, het doorsluizen van geld of rekeningen op valse namen te openen. In de verzekeringswereld worden gewijzigde facturen gebruikt om ongeldige voorwaarden af te sluiten of onterecht vergoedingen te eisen. Ook de vastgoedsector lijdt onder documentvervalsing: vervalste loonstroken of verzonnen arbeidsovereenkomsten leiden hier tot witwaspraktijken en misbruik van huursubsidies. Binnen de openbare dienstverlening worden dagelijks uitkeringen en toeslagen toegekend op basis van niet gecontroleerde documenten.
Toch blijven de maatregelen in de strijd tegen witwassen en de financiering van terrorisme (AML-CFT) hoofdzakelijk gericht op de analyse van geldstromen en databases. Hoewel deze aanpak van groot belang is, wordt er een belangrijke zwakke plek vergeten, namelijk de documenten zelf. Het zijn juist de vervalsingen die toegang bieden tot drugshandel, mensenhandel of terrorisme.
Naar een nieuwe aanpak van documentcontrole
Door het voortdurend groeiend aantal dossiers staan controleurs steeds meer onder druk, waardoor handmatige controle lastiger wordt. Het is daarom noodzakelijk om documentfraude anders aan te pakken, door de beveiliging al bij de instroom te versterken en documentcontrole centraal te stellen bij strategieën voor fraudepreventie.
Deze ontwikkeling vereist ook een aanpassing van tools, processen en kennis. Documentcontrole moet hierbij als een volwaardige taak worden beschouwd, bij het navelen van wetten en regelgevingen. Dit impliceert een betere samenwerking tussen operationele teams, IT-afdelingen en interne opleiding, maar ook extra training over de risico’s en technieken van documentvervalsing.
Er bestaan al diverse technologieën die documenten automatisch kunnen analyseren, onregelmatigheden opsporen en betrouwbare waarschuwingen genereren, zonder impact voor gebruikers. Deze technologieën vervangen de controleur niet, maar bieden ondersteuning en beheersbaarheid in het verificatieproces.
Documentcontrole versterken om fraude bij de bron aan te pakken
Verificatie van documenten mag niet langer als een administratieve formaliteit worden gezien, maar eerder als een strategisch instrument in de strijd tegen witwaspraktijken en terrorismefinanciering. Door documentcontrole vanaf het begin in te voeren, kunnen instellingen sneller afwijkingen detecteren en de impact van valse documenten op hun systemen beperken, waardoor regelgevingen beter kunnen worden nageleefd.
Dit is een ingezonden bijdrage van Marc de Beaucorps, medeoprichter van Finovox en expert op het gebied van documentfraude. Klik hier voor meer informatie over de oplossingen van het bedrijf.