Sinds de onthullingen rond Cambridge Analytica en de inwerkingtreding van de GDPR, staat privacy hoog op de agenda van het maatschappelijk debat. Grote internetbedrijven als Facebook en Google groeiden uit tot de moguls die ze vandaag zijn door geld te slaan uit de gegevens van hun gebruikers. Voor Leuvenaar Jaak Geens was de maat vol. Met Geens.com wil hij de internetgebruiker de controle over zijn privacy teruggeven.
Jaak Geens, zoon van de eerste Vlaamse minister-president Gaston Geens, richtte in 2014 zijn vzw Geens.com op. Die domeinnaam had hij al en sloot mooi aan bij zijn idee om een ecosysteem van digitale diensten te creëren, waarbij je als gebruiker zelf de controle hebt welke informatie gedeeld wordt en met wie. “Geens refereert naar genes. In onze genen zit nog heel wat meer privacy”, legt Geens uit.
Hij trok voor zijn idee de hulp aan van professor Linas Bukauskas van de universiteit van Vilnius in Litouwen. Bukauskas heeft een achtergrond in data mining en voelde zich meteen aangesproken door de visie van Geens. Hij startte in 2014 mee aan de bouw van het platform.
“We bewaren allemaal onze data veilig in de cloud, maar wordt ook onze privacy bewaard? De meeste van onze gegevens staan op iemand anders zijn servers”, zegt Bukauskas tijdens de lancering van Geens.com in Leuven eerder deze maand. “Het is te eenvoudig voor diegenen met toegang tot je data om er veel geld aan te verdienen. We willen een omgeving creëren waarin mensen zelf de controle over hun data krijgen.”
“Het is te eenvoudig voor diegenen met toegang tot je data om er veel geld aan te verdienen”
Fundament
Het basisplatform dat nu klaar is, kan je het best vergelijken met een cloudopslagdienst als Dropbox of Google Drive, maar dan end-to-end versleuteld. “We zijn in september vorig jaar gestart met het platform aan te bieden als gratis ‘kluis’”, vertelt Jaak Geens. Gebruikers kunnen bestanden bewaren en beschermd delen met anderen, zonder de controle over hun gegevens te verliezen.
Aanvankelijk kregen gebruikers 1 GB gratis opslag, maar dat werd algauw gereduceerd tot 100 MB uit vrees voor misbruik. Om dat te voorkomen, wordt van gebruikers gevraagd om betalend lid te worden, zodat hun identiteit via de betaling kan worden geverifieerd. Uiteindelijk zal de opslagcapaciteit voor een gratis account daarom zelfs tot 10 MB worden teruggebracht.
“Voor mensen die echt geen vzw-lid willen worden, blijft een gratis account mogelijk. Maar als ze beseffen dat hun privacy wordt beschermd en dat ze daarmee ook nog waarde opbouwen, denken we dat ze de stap [naar een betalend account] makkelijk zullen zetten”, zegt Geens.
Geens.com telt vandaag iets meer dan 43.000 gebruikers en ongeveer 1.000 betalende leden.
Blockchain
Naast de versleutelde cloudopslag zit er ook een stukje blockchaintechnologie in het platform, in de vorm van timestamping. Met timestamping kunnen de tijdstippen waarop een document wordt aangemaakt en bewerkt veilig worden bijgehouden op de publieke blockchain. In geval van Geens.com wordt de NEM- of Ethereum-blockchain gebruikt. Informatie die in een blockchain wordt bewaard is onveranderbaar en onvergankelijk. Geknoei met de tijdstempel is onmogelijk omdat de ketting dan ‘breekt’.
“De leden die nu instappen, geloven in het verhaal en krijgen een mooi aantal GEE op hun account”, zegt Geens. GEE is de token die Geens.com gebruikt voor transacties op de blockchain. Dat is voorlopig beperkt tot timestamping, maar zal uiteindelijk ook kunnen worden gebruikt om extra opslag te kopen en microbetalingen uit te voeren voor diensten op het platform.
Geens for Business
Later deze maand wordt ‘Geens for Business’ gelanceerd. Daarmee kunnen bedrijven op een veilige manier de gegevens van hun klanten bewaren, in overeenstemming met de GDPR. “We weten dat hiervoor een grote vraag bestaat van professionals”, legt Geens uit. “Het businessmodel is dan een beetje als AWS, Azure, Dropbox of Google Drive, maar dan end-to-end versleuteld en onder de veilige vzw-constructie.”
Geens for Business laat toe om veilig samen te werken en te communiceren met collega’s en externe partners, en verzamelt al je verzamelde data op één plaats. Je kan te allen tijde controleren wie toegang heeft tot welke informatie. Daarnaast is het ook een veilig en transparant kanaal naar de klant toe. Die heeft de volledige controle over de privacy van zijn gegevens en kan zo ook bijvoorbeeld het recht om vergeten te worden makkelijk toepassen.
Tot slot stelt Geens.com een aantal tools en API’s beschikbaar voor bedrijven en ontwikkelaars om hun eigen diensten met het platform te integreren. “Het ding was hier altijd een beetje dat bedrijven ervan uitgingen dat consumenten privacy helemaal niet belangrijk vinden. Dat is nu met de gebeurtenissen rond Facebook helemaal aan het omslaan”, zegt Geens. “We hebben al vier grotere bedrijven die graag een API willen.”
“Bedrijven willen transparant zijn en privé-personen willen zelf hun privacy beheren”
Vanuit de vzw werd de voorbeeldtoepassing geepoll.com ontwikkeld. Dat is een gratis tool waarmee veilige en privacyvriendelijke polls kunnen worden opgezet, die de anonimiteit van deelnemers garanderen.
Tijdens een demo krijgen we andere mogelijke toepassingen te zien, waaronder een medische zoekbank zonder tracking en een anoniem blogplatform. “Voor journalisten is het platform bijvoorbeeld ook perfect om bronnen te beschermen, en voor bedrijven kosten geëncrypteerde verbindingen nu een klein fortuin per jaar”, vult Geens aan.
Privacyvriendelijk internet
Het uiteindelijke doel van Geens.com is om een soort privacyvriendelijk internet binnen het internet te worden. Een plaats waar mensen met elkaar kunnen communiceren, gegevens uitwisselen en diensten afnemen, zonder daarbij hun persoonlijke informatie te grabbel te gooien.
Het is een ambitieus plan dat staat of valt met het aantrekken van gebruikers én bedrijven, maar Geens is optimistisch. De tijdsgeest is er klaar voor. Privacy is voor het eerst in lange tijd weer een belangrijk onderwerp dat iedereen bezighoudt en waar bedrijven op kunnen kapitaliseren.
“Bedrijven willen transparant zijn en privé-personen willen zelf hun privacy beheren. De gemeenschap draagt het platform en de leden worden er via de tokenisatie van privacy ook beter van. Dat zal wervend werken”, besluit de Leuvenaar.